Telsizle Sağlıklı Haberleşme İçin Çözüm Yolları

Amatör telsizciler olarak gündelik hayatımızda ya da olağanüstü durumlarda telsizle sağlıklı haberleşme konusunda bazı sorunlarla karşılaşabiliyoruz. Bu sorunların çözümü ile ilgili önerilere gelin birlikte göz atalım…

Cihazınızın Kontrollerini Yaptınız Mı?

  • Telsizinizi açmadan önce anten bağlantısını kontrol edin. Anten takılı olmadan ya da muhabere yapacağınız frekansa uygun olmayan antenlerle cihazınızı kullanmayın.
  • Cihazınızın batarya/güç bağlantılarını kontrol edin.
  • El telsizinizi açtıktan sonra batarya doluluk seviyesine bakın. Bataryanız düşük seviyede ise yanınıza yedek batarya alın ya da bataryayı şarj ettikten sonra cihazınızı kullanın. Bataryayı söküp takarken zorlamayın, dikkatlice ve kullanım kılavuzundaki talimatlara uygun olarak söküp takın.
  • Telsizle yapacağınız muhabere türüne göre (simplex/röle/…) doğru frekansta olduğunuzdan ve doğru ayarları yaptığınızdan emin olun. Röle frekansından simplex muhabere yapmaya çalışmayın. Bu hataya düşmemek için amatör telsizcilere tahsis edilen frekansların detaylı planlarını inceleyin.
  • Telsizinizin sesinin açık olduğundan emin olun. Ses seviyesini kendi duyabileceğiniz seviyeye ayarlayın. Yüksek ses seviyeleri telsiz bataryanızın hızlı deşarj olmasına ve çevreye rahatsızlık vermenize neden olur.

Mandala Basmadan Önce…

  • Dinle, dinle, dinle… Muhabere yapacağınız frekansın boş olup olmadığından emin olun… Kullanacağınız frekansta görüşme varsa acil bir durum olmadıkça frekanstaki muhabereyi bölmeyin.
  • Telsizinizin çıkış gücünü kontrol edin. Minimum çıkış gücü (watt) ile ulaşabileceğiniz bir istasyonla yüksek güçlerle muhabere yapmayın. Telsizinizi gereksiz yere yüksek güçte kullanmanız bataryanızın hızlı tükenmesine neden olur. Amatör telsizciler en düşük güçle en uzak mesafeye erişmeye çalışırlar…
  • Bulunduğunuz ortama ve görüşme yapacağınız istasyonun şartlarına göre uygun band seçimi yapın. Açık alan faaliyetlerinde VHF bandı, şehir içi dar alan haberleşmesinde UHF bandı kullanın. Enterfere kaynaklarının (radyo, tv vericilerinin bulunduğu mevkiler gibi) yoğun olarak bulunduğu bölgelerde baskının daha az olduğu bantta muhabere deneyin. VHF bandda baskı çoksa UHF banda geçin.
  • El telsizinizi yere 90 derece açıyla, anteni dik duracak şekilde tutun. El telsizini yere paralel tutmayın. Bu durum sinyal kaybına yol açacaktır.

Mandala Bastıktan Sonra…

  • Mandala bastıktan 1 saniye sonra konuşmaya başlayın. El telsizini ya da sabit telsiz mikrofonunu ağzınıza çok yaklaştırmadan açık, anlaşılabilir ve öz konuşun.
  • Önce karşı istasyonun çağrı işaretini daha sonra kendi çağrı işaretinizi fonetik alfabe ile kodlayarak anonsunuzu yapın. Muhabere sonunda ve uzun muhaberelerin aralarında (birkaç dakikada bir) karşılıklı çağrı işareti değişimi yapmayı ihmal etmeyin.
  • Uzun konuşma yapmanız gereken durumlarda birkaç saniye mandal boşluğu bırakarak acil bir çağrı olup olmadığını kontrol edin.
  • Karşı istasyondan alacağınız okunabilirlik (Readability / 1-5) ve sinyal (Signal / 1-9) raporuna göre muhabere kalitesini arttırmaya çalışın. (Röle üzerinden yapılan görüşmelerde sadece okunabilirlik raporu verin.)

  • Röle üzerinden görüşme yapacaksanız mandala bastığınızda (TX esnasında) ekrandaki frekansın düşmesi gerektiğini ve mandalı bıraktığınızda (RX esnasında) röleye eriştiğinize dair kuyruk sesi (röleden gelen geri dönüş sinyali) duymanız gerektiğini unutmayın.
  • Mandala basıp konuştuğunuzda anonsunuzun ilk kelimeleri karşı tarafa ulaşmıyorsa telsizinizde mandal gecikmesi (PTT-LT) ayarı açıktır. Telsiz menüsünden mandal gecikmesi ayarını “0 (sıfır)” olarak ayarlayın.
  • Simplex frekansta mandala basınca ekrandaki frekansın değişmemesi gerekir. Ekrandaki frekans değişiyorsa telsiz ayarlarınızı gözden geçirin

Karşı İstasyonu Sağlıklı Duyamıyorum…

  • Karşı istasyon sizi duyduğu halde siz karşı istasyonu okunabilir bir şekilde duyamıyorsanız öncelikle telsizinizin SQL ayarını düşürün. Yani telsizinizin dinleme hassasiyetini arttırın.
  • Karşı istasyondan çıkış gücünü (watt) yükseltmesini isteyin.
  • SQL ayarınızı düşürdüğünüz ve karşı istasyon çıkış gücünü yükselttiği halde sağlıklı muhabere yapamayabilirsiniz. El telsizi ya da araç telsizi kullanıyorsanız öncelikle konum değiştirmeyi (yakınınızda bir enterfere kaynağı ya da doğal engeller olabilir) veya daha kazançlı antenler kullanmayı deneyin. Çatı anteni ve sabit cihaz kullanıyorsanız ve çatınızda farklı türde (yönlü – yönsüz anten v.s.) antenler mevcutsa karşı istasyonun bulunduğu konuma bakan yönlü anten (yagi, moxon gibi) kullanarak muhabere deneyin.
  • Daha kaliteli haberleşme yapabilmek için cihaz ya da band değişikliği yapabilirsiniz. Bazı cihazlar VHF bandda sağırken UHF bandda daha iyi duyabilir ya da bulunduğunuz çevre şartlarından dolayı (şehir içi yüksek binaların arasında) UHF band VHF banddan daha verimli kullanılabilir.

Karşı İstasyon Beni Duyamıyor…

  • Her duyduğunuz istasyonla muhabere yapamayabilirsiniz. Karşı istasyonu en iyi duyduğunuz yerde durup haberleşmeye çalışın.
  • Telsizinizin antenini kontrol edin, antende bir problem yoksa telsizin çıkış gücü (watt) seviyesini yükselterek tekrar muhabere deneyin.
  • Unutmayın! Yönlü antenler kullanarak anteni çevirdiğiniz yönde hem dinleme hassasiyetinizi, hem de gönderme veriminizi arttırabilirsiniz.

DİKKAT!!!

  • Telsizinizi ve yedek bataryalarınızı aşırı sıcak ve aşırı soğuk ortamlardan, toz ve nemden uzak tutun. Bataryaların uzun süre kullanılmadığında verimlerinin düşeceğini hatta kullanılamaz hale geleceğini unutmayın. Bu nedenle bataryalarınızı dönüşümlü olarak kullanın, atıl vaziyette tutmayın. Bataryanızı muhafaza ederken şarj noktalarının birbirine kısa devre yapmamasına dikkat edin.
  • Telsizinizin suya düşmesi halinde bataryasını sökerek kurumaya bırakın.
  • Sabit istasyon kurarken, istasyonla anten arasındaki iletim hattı kayıplarını, en düşük metrajda ve kaliteli koaksiyel kablo kullanarak, minimuma düşürün.
  • El telsizinizi anteninden tutarak taşımayın. Antenin ve cihazın zarar görmesine yol açabilirsiniz.
  • Çatı, araç ve el telsizi antenlerinizi ölçü aletleri ile (multimetre, anten analizörü, swr metre gibi) periyodik olarak kontrol edin. Bağlantı hataları (lehim kopması v.s.) ve yüksek SWR değerleri tespiti halinde iletim hattını (kablo ve konnektörler), anten elemanlarını (dipol, reflektör, direktör, radyal v.s.), araç antenlerinin araç kaportasından şase alıp almadığını kontrol edip sorunun kaynağını bularak tamir yoluna gidin. Yüksek SWR değerleri olan antenlerle cihazlarınızı kullanmayın.
  • Telsizle gereksiz yere uzun konuşma yapmaktan kaçının, bu durum hem sizin hem de sizi dinleyen istasyonların bataryalarının hızlı bitmesine neden olur. Telsizlerin en çok güç tüketimini TX/gönderme esnasında harcadığını unutmayın.
  • Açık alan faaliyetlerinizde kamp alanı kuracağınız yer seçimini yaparken çevredeki rölelere ya da sabit istasyonlara telsizle ulaşabileceğiniz konumları tercih edin. (Ev alırken de bu hususu göz ardı etmeyin…J)

Acil durum haberleşmesinde ve rutin telsiz görüşmelerinizde teyid edilmemiş bilgileri iletmeyin