Elektromanyetik dalgalar, dalga boylarına göre sınıflandırılır.
Elektromanyetik dalgaların, dalga boylarının büyüklüğüne göre sıralandığı cetvele elektromanyetik spektrum denir.
Var olan tüm elektromanyetik dalgalar, dalga boyları veya frekanslarına göre elektromanyetik spektrumda gösterilir.Akılda kalması açısından elektromanyetik spektrumu ilkokullarda her sınıfta bulunan tarih şeridine benzetebiliriz.
Şekilde elektromanyetik spektrumda frekans bantlarının hangi amaçla kullanılacağı belirtilir.
Amatör telsiz haberleşmesinde, diğer askeri veya hava ulaşımında, deniz ulaşımında ve diğer ihtiyaçlarda kullanılmak üzere tahsis edilmiş bantlar vardır.
Elektromanyetik spektrumda 3 KHz – 300 GHz aralığında olan bölümüne radyo frekansları olarak ifade edilir. Ses frekanslarının üst sınırı ile kızılötesi frekansların alt sınırı arasındadır.
Ülkeler radyo amatörlerine, askeri ya da kamu güvenliği amaçlı kullanımlara, ticari ve diğer ihtiyaçlara göre tahsis edilen frekansları ve diğer kuralları belirler ve gerekli izinleri verir. Ülkeler arasında karmaşayı önlemek için uluslarası kuruluşlar (IARU) ile de bant kullanımı arasında belirlenmiş kurallar bulunmaktadır.
Frekans bantları; dalga boylarına, frekanslarına, modülasyonlarına, kullanılan antene, kendilerini oluşturan enerjinin gücüne bağlı olarak farklı özellikler gösterir.
Elektromanyetik Dalgaların İnsan Sağlığına Etkisi
Elektromanyetik dalgaların bir bölümü insan sağlığına zarar vermektedir. Ancak Radyo dalgalarının taşıdıkları enerji çok küçük olduğundan insan sağlığı üzerinde herhangi bir zararı yoktur. Spektrumda iyonize radyasyon olarak görülen kısım canlılarda hücre yapısını bozarak kanser vb. hastalıklara neden olabilmektedir. Radyo amatörlerinin çalıştığı bant aralığı iyonize etmeyen yani hücre yapısını bozmayan insan sağlığına zarar vermez.
Ulusal Kaynak
Radyo frekans spektrumu, ülkenin tamamının hak sahibi olduğu ulusal bir kaynaktır. Kullanım izni devletler tarafından verilir.
Türkiye de bu izni BTK (Bilgi Teknolojileri Kurumu) verir. Bilgi Teknolojileri Kurumu, frekans kullanımında karmaşayı engellemek için bant planlaması yapmaktadır.
Frekans planlaması ulusal sınırların dışarısında da çok önem arz eder. Hava ve deniz seyrüssefer sistemleri dünya çapında standart olmak zorundadır.
Ülkemizde telsiz haberleşmesi kısıtlandığından dolayı gelişememiştir. 1937 yılında çıkan yasa ile radyo vericileri, PTT, askeri sistemler haricinde yasaklanmıştır. Bakanlar kurulu kararı ile izin telsiz kullanımına izin verilmekteydi. 1983 te Telsiz Kanunu ile bir serbestlik getirilmiş ve Özel Telsiz Sistemleri düzenlemeler getirmiştir. Ancak bu yönetmelikte günümüzde yürürlükten kaldırılmış ve linkteki mevzuat güncel olarak yürürlüktedir.
