Elektromanyetik dalgalar, dalga boylarına göre sınıflandırılır. Elektromanyetik dalgaların, dalga boylarının büyüklüğüne göre sıralandığı cetvele elektromanyetik spektrum denir. Aşağıdaki şekilde dalga boylarına göre frekans bantlarının hangi amaçlarla kullanıldığı gösterilmektedir.
Amatör telsiz haberleşmesinde, diğer askeri veya hava ulaşımında, deniz ulaşımında ve diğer ihtiyaçlarda kullanılmak üzere tahsis edilmiş bantlar vardır. Elektromanyetik spektrumda 3 KHz – 300 GHz aralığında olan bölümüne radyo frekans bandı olarak ifade edilir. Ses frekanslarının üst sınırı ile kızılötesi frekansların alt sınırı arasındadır. Ülkeler radyo amatörlerine, askeri ya da kamu güvenliği amaçlı kullanımlara, ticari ve diğer ihtiyaçlara göre tahsis edilen frekansları ve diğer kuralları belirler ve gerekli izinleri verir. Ülkeler arasında karmaşayı önlemek için uluslarası kuruluşlar (IARU) ile de bant kullanımı arasında belirlenmiş kurallar bulunmaktadır. Frekans bantları; dalga boylarına, frekanslarına, modülasyonlarına, kullanılan antene, kendilerini oluşturan enerjinin gücüne bağlı olarak farklı özellikler gösterir.
Radyo amatörleri kendilerine ayrılan bantlardaki belirli frekans aralıklarında çalışma yapabilirler.
Elektromanyetik Dalgaların İnsan Sağlığına Etkisi
Elektromanyetik spektrumda görülen iyonize eden radyasyon insan hücresini deforme ederek insan sağlığına zarar verir. Maruz kalma süresi arttıkça da zarar oranı artar. Telsiz haberleşmesinde sıkça kullanılan frekans bantları iyonize etmeyen kısımda yer almaktadır. İnsan sağlığına olumsuz etkisi yoktur ancak amatör telsizciler iletişimde mümkün olduğunca az güç (W) kullanarak en uzak mesafeye ulaşmaya çalışırlar. Kısa mesafelerde yüksek güç kullanarak bir nevi çevre kirliliğine sebep olmazlar.
Elektromanyetik Spektrum Ulusal Kaynaktır
Radyo frekans spektrumu, ülkenin tamamının hak sahibi olduğu ulusal bir kaynaktır. Kullanım izni hükümetler tarafından verilir.
Türkiye de bu izni BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) verir. BTK, frekans kullanımında karmaşayı engellemek için bant planlaması yapmaktadır. (Milli Frekans Bant Planı) Frekans planlaması ulusal sınırların dışarısında da çok önem arz eder. Hava ve deniz seyrüs sefer sistemleri dünya çapında standart olmak zorundadır.
Ülkemizde telsiz haberleşmesi kısıtlandığından dolayı gelişememiştir. 1937 yılında çıkan yasa ile radyo vericileri, PTT, askeri sistemler haricinde yasaklanmıştır. Bakanlar kurulu kararı ile izin telsiz kullanımına izin verilmekteydi. 1983 te Telsiz Kanunu ile bir serbestlik getirilmiş ve Özel Telsiz Sistemleri düzenlemeler getirmiştir. Ancak bu yönetmelikte günümüzde yürürlükten kaldırılmış ve linkteki mevzuat güncel olarak yürürlüktedir.
